Παθήσεις φωνητικών χορδών

Οι φωνητικές χορδές είναι υπεύθυνες για την παραγωγή της φωνής και αποτελούν τη σημαντικότερη ανατομική δομή του λάρυγγα.  Οι παθήσεις των φωνητικών χορδών έχουν μεγάλο εύρος, το οποίο περιλαμβάνει συνήθως καλοήθεις καταστάσεις, όπως είναι τα κομβία (κάλοι), οι πολύποδες, οι κύστεις, το οίδημα Reinke (πολυποειδής εκφύλιση), τα κοκκιώματα, τα θηλώματα και η παράλυση, ενώ  κακοήθης πάθηση είναι ο καρκίνος του λάρυγγα που εντοπίζεται συνήθως στις φωνητικές χορδές.

Κομβία φωνητικών χορδών (κάλοι)

Τα κομβία φωνητικών χορδών ή αλλιώς κάλοι είναι μια καλοήθης κατάσταση, που προκαλείται συνήθως μετά από ένα τραύμα στις φωνητικές χορδές, το οποίο με τη σειρά του είναι συνέπεια κακής χρήσης της φωνής. Πρόκειται για μια πάθηση συχνότερη σε ενήλικες που αξιοποιούν τη φωνή τους ως επαγγελματικό εργαλείο, όπως είναι για παράδειγμα οι τραγουδιστές, οι ψάλτες, οι δάσκαλοι, αλλά και στα παιδιά και εκδηλώνεται με επίμονη βραχνάδα, με κόπωση στη φωνή, αλλά και απώλεια του εύρους της.

Για τη διάγνωση των κομβίων απαιτείται ενδοσκόπηση του λάρυγγα, που εντοπίζει μικρά φωνητικά επάρματα, διαχωρισμένα από τη φωνητική χορδή. Όσο για την αντιμετώπισή τους η βασική θεραπευτική προσέγγιση είναι η λογοθεραπεία. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου αυτή δεν επαρκεί ή η διάγνωση παραπέμπει σε ανησυχητικά ευρήματα ή δεν είναι ξεκάθαρη, οπότε προτείνεται η χειρουργική αφαίρεσή τους με τη μέθοδο της μικρολαρυγγοσκόπησης.

Πολύποδες

Πρόκειται για την πιο συχνή καλοήθη πάθηση των φωνητικών χορδών. Είναι ένα μόρφωμα που μοιάζει με το λαρυγγικό επιθήλιο και εντοπίζεται συχνότερα στο όριο του πρόσθιου και του μέσου τριτημορίου των φωνητικών χορδών. Όπως και στην περίπτωση των κομβίων οφείλεται σε έναν τραυματισμό που έχει προκληθεί από την κακή χρήση ή κατάχρηση των φωνητικών χορδών. Το βασικό σύμπτωμα ενός πολύποδα είναι ο βράγχος φωνής, αλλά και η αλλοίωσή της. Είναι πάθηση συνηθέστερη σε άντρες που αξιοποιούν τη φωνή τους στο επάγγελμά τους και δη καπνιστές. Για τη διάγνωση ενός πολύποδα απαιτείται ενδοσκόπηση.

Σε αντίθεση με τα κομβία η λογοθεραπεία δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για την αντιμετώπιση ενός πολύποδα, ο οποίος απαιτεί συνήθως χειρουργική θεραπεία. Η επέμβαση πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία, μέσα από το στόμα του ασθενή χωρίς εξωτερικές τομές. Ο πολύποδας αφαιρείται με ειδικά μικροεργαλεία και με τη χρήση laser και αποστέλλεται προς βιοψία, η οποία θα επιβεβαιώσει τη διάγνωση και θα αποκλείσει τυχόν προκαρκινική βλάβη ή κακοήθεια. Πρόκειται για μια απαιτητική επέμβαση, αφού έστω και ο ελάχιστος τραυματισμός στην περιοχή μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγή της φωνής.

 Οίδημα Reinke (πολυποειδής εκφύλιση)

Πρόκειται για ένα οίδημα στις φωνητικές χορδές και συγκεκριμένα  στην ανώτερη επιφάνεια της μεμβράνης τους, που ονομάζεται περιοχή Reinke, το οποίο εμφανίζεται κατά κύριο λόγο στους καπνιστές εξαιτίας θερμικής βλάβης από τον καπνό, αλλά και σε άτομα που κάνουν κατάχρηση της φωνής τους. Το βασικό σύμπτωμα του οιδήματος Reinke είναι η αλλοιωμένη φωνή, όπου επικρατεί η χαμηλή συχνότητα, ενώ σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει και δυσκολία στην αναπνοή.

Το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση της πάθησης αυτής είναι η διακοπή του καπνίσματος και η ξεκούραση της φωνής. Αν το οίδημα δεν έχει αναπτυχθεί σημαντικά, μπορεί να αποφευχθεί η χειρουργική επέμβαση, σε προχωρημένα όμως στάδια είναι απαραίτητη η χειρουργική παροχέτευσης μέσω μικρολαρυγγοσκόπησης. 

Κύστεις

Οι κύστεις κυμαίνονται από μερικά χιλιοστά έως μερικά εκατοστά, μπορεί να είναι μονήρεις ή πολλαπλές, ενώ, αν και μπορούν να εντοπιστούν οπουδήποτε εντός του λάρυγγα, είναι συχνότερες στο μέσο τριτημόριο των φωνητικών χορδών. Συνοδεύονται από διαταραχή στη φωνή, γνωστή ως δυσφωνία, σε κάποιες περιπτώσεις όμως, όταν η κύστη εντοπιστεί στην υπεργλωττιδική περιοχή, εκδηλώνονται με το σύμπτωμα της δυσφαγίας, σαν κάτι να έχει σφηνωθεί στον τράχηλο του ασθενή, και δεν επηρεάζουν τη φωνή. Μπορεί να είναι ψευδοκύστεις, όταν συσσωρεύεται βλέννα, ή επιθηλιακές, όταν εγκλωβίζεται επιθήλιο μετά από κάποιον τραυματισμό ή για συγγενείς λόγους.

Για τη διάγνωση απαιτείται ενδοσκοπική εξέταση, ενώ η θεραπευτική προσέγγιση είναι χειρουργική. Ειδικότερα, για την αφαίρεση της κύστης προκρίνεται η μικρολαρυγγοσκόπηση, με το αφαιρεθέν τμήμα να αποστέλλεται προς βιοψία για τον αποκλεισμό τυχόν καρκινικής βλάβης. Αν η κύστη έχει εντοπιστεί στην υπεργλωττιδική περιοχή, μοναδική θεραπευτική λύση είναι η μαρσιοποίηση της βλάβης. Η λογοθεραπεία μπορεί να αξιοποιηθεί μετά το χειρουργείο. 

Θηλώματα

Τα θηλώματα στις φωνητικές χορδές είναι καλοήθη, με μικρή πιθανότητα κακοήθους εξαλλαγής, και έχουν συνδεθεί με τον ιό HPV. Είναι μια δύσκολη κατάσταση, εξαιτίας συχνών υποτροπών, και εμφανίζονται πολλά μαζί εντός του λάρυγγα, με προτίμηση τις φωνητικές χορδές. Εκδηλώνονται με δυσφωνία, βήχα, δύσπνοια και σε κάποιες περιπτώσεις και με δυσφαγία. Είναι μια νεανική πάθηση, αφού σπάνια εμφανίζεται μετά τα 30.

Ενδεδειγμένη θεραπευτική μέθοδος δεν υπάρχει, αν και συχνότερα προκρίνεται η χρήση CO2 laser, που συμβάλλει στη διατήρηση της λειτουργίας των φωνητικών χορδών και στην ανάπτυξη κανονικής φωνής. 

Κοκκιώματα

Τα κοκκιώματα των φωνητικών χορδών είναι συχνότερα συνέπεια τραύματος του λάρυγγα, όπως είναι για παράδειγμα η διασωλήνωση, ενώ συνδέονται και με τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Πρόκειται για μια ανδρική συνήθως υπόθεση, ενώ τα συχνότερα συμπτώματα είναι η δυσφωνία, ο βήχας και το αίσθημα του κόμπου στον λαιμό, αλλά και ο πόνος κατά την κατάποση.

Στην περίπτωση των κοκκιωμάτων, τα οποία διαγιγνώσκονται με λαρυγγοσκόπηση, η λογοθεραπεία και η αντιμετώπιση της λαρυγγοφαρυγγικής παλινδρόμησης είναι η βασική θεραπευτική προσέγγιση.

 Παράλυση

 Η παράλυση των φωνητικών χορδών είναι μια καλοήθης κατάσταση στον λάρυγγα. Εκδηλώνεται με βραχνάδα, εύκολη κόπωση στη φωνή και χαμηλή ένταση της. Τα συμπτώματα αυτά συνήθως αφορούν στην παράλυση στη μία φωνητική χορδή. Όταν η παράλυση επεκτείνεται και στις δύο χορδές, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν και έντονη δύσπνοια. Η εκτίμηση αφορά τον εντοπισμό της αιτίας παράλυσης και τη δυνητική αντιμετώπιση της. Οι μονόπλευρες παραλύσεις συνήθως δεν απαιτούν αντιμετώπιση ενώ στην περίπτωση της άμφω παράλυσης των φωνητικών χορδών, η χρήση του laser είναι η συνηθέστερη χειρουργική παρέμβαση, ώστε να εξασφαλισθεί η αναπνευστική λειτουργία.

Καρκίνος του λάρυγγα

Μια από τις σοβαρότερες παθήσεις φωνητικών χορδών είναι ο καρκίνος του λάρυγγα. Πάνω από 7 στις 10 περιπτώσεις του καρκίνου του λάρυγγα –που είναι από τους συχνότερους καρκίνους- εντοπίζονται στις φωνητικές χορδές, με βασικό σύμπτωμα την αλλοίωση της φωνής. Το προειδοποιητικό αυτό καμπανάκι είναι σωτήριο, αφού οδηγεί στην έγκαιρη διάγνωσή του, άρα και στην αποτελεσματική του θεραπεία. Μάλιστα, η πρόγνωση σε ασθενείς με πρώιμο γλωττιδικό καρκίνο είναι πολύ καλή. Ο καρκίνος στον λάρυγγα συνδέεται κυρίως με το κάπνισμα και την έκθεση σε τοξικές ουσίες.

Η διάγνωσή του απαιτεί βιοψία με μικρολαρυγγοσκόπηση. Στην περίπτωση του πρώιμου καρκίνου των φωνητικών χορδών η θεραπευτική προσέγγιση με laser θεωρείται ιδανική επιλογή, ενώ και η ακτινοθεραπεία προσφέρει εξίσου αξιόπιστα αποτελέσματα.

Οι παθήσεις των φωνητικών χορδών απαιτούν έγκαιρη διάγνωση, καθώς αυτή θα καθορίσει την εξελιξη της κάθε παθολογικής κατάστασης.