Ενδοσκοπική δακρυοασκορινοστομία

Η ενδοσκοπική δακρυοασκορινοστομία (Endoscopic Dacryocystorhinostomy – DCR) είναι μια ελάχιστα επεμβατική χειρουργική τεχνική που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της απόφραξης του ρινοδακρυικού πόρου. Η μέθοδος αυτή έχει αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό την κλασική εξωτερική δακρυοασκορινοστομία, καθώς προσφέρει μικρότερο χειρουργικό τραύμα, ταχύτερη ανάρρωση και καλύτερα αισθητικά αποτελέσματα. Παράλληλα, η ενδοσκοπική προσέγγιση επιτρέπει την ακριβή διαχείριση των ιστών με βελτιωμένη ορατότητα και λιγότερη επιβάρυνση για τον ασθενή.

Ανατομία και παθοφυσιολογία

Το δακρυϊκό σύστημα είναι υπεύθυνο για την παροχέτευση των δακρύων από τον οφθαλμό προς τη ρινική κοιλότητα. Αποτελείται από:

• Τον δακρυϊκό αδένα
• Τις δακρυϊκές σωληνώσεις (άνω και κάτω δακρυϊκό σωληνάριο),
• Τον δακρυϊκό ασκό,
• Τον ρινοδακρυϊκό πόρο, που οδηγεί τα δάκρυα στη ρινική κοιλότητα.

Όταν ο ρινοδακρυϊκός πόρος αποφράσσεται, τα δάκρυα δεν παροχετεύονται σωστά, προκαλώντας δακρύρροια (επίμονη δακρύρροια), υποτροπιάζουσες λοιμώξεις (δακρυοκυστίτιδα) και χρόνια φλεγμονή. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η χειρουργική αποκατάσταση είναι απαραίτητη.

Αιτίες Απόφραξης του ρινοδακρυϊκού πόρου

Η απόφραξη του ρινοδακρυϊκού πόρου μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως:

• Συγγενείς ανωμαλίες, όπου η απόφραξη είναι παρούσα από τη γέννηση,
• Χρόνιες φλεγμονές και λοιμώξεις, που προκαλούν σταδιακή στένωση του πόρου,
• Τραύματα ή χειρουργικές επεμβάσεις, που οδηγούν σε ουλώδη ιστό,
• Όγκοι ή καλοήθεις αναπτύξεις, που εμποδίζουν τη ροή των δακρύων,
• Ανοσολογικές παθήσεις, όπως η σαρκοείδωση, που μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή στους πόρους.

Ενδείξεις για την ενδοσκοπική δακρυοασκορινοστομία

Η ενδοσκοπική δακρυοασκορινοστομία είναι μια εξαιρετικά αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή για ασθενείς που αντιμετωπίζουν προβλήματα παροχέτευσης των δακρύων λόγω απόφραξης του ρινοδακρυϊκού πόρου.

Η απόφραξη μπορεί να είναι πρωτοπαθής, δηλαδή να προκύπτει χωρίς εμφανή αιτία ή δευτεροπαθής, ως αποτέλεσμα τραύματος, φλεγμονής, χειρουργικών επεμβάσεων ή ακόμα και όγκων. Αυτή η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια δακρύρροια, υποτροπιάζουσες λοιμώξεις και δυσφορία στην καθημερινότητα του ασθενούς.

Η ενδοσκοπική δακρυοασκορινοστομία προτείνεται ιδιαίτερα σε ασθενείς που υποφέρουν από χρόνιες ή υποτροπιάζουσες δακρυοκυστίτιδες, μια κατάσταση όπου η φλεγμονή του δακρυϊκού ασκού προκαλεί επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις και ερυθρότητα στην περιοχή των δακρύων και δεν ανταποκρίνεται σε συντηρητικά μέτρα, όπως η χρήση αντιβιοτικών ή η απόφραξη του δακρυϊκού πόρου με διαστολή.

Επιπλέον, άτομα που εμφανίζουν ουλές ή ανατομικές ανωμαλίες της ρινικής κοιλότητας που καθιστούν δύσκολη την εξωτερική προσπέλαση της κλασικής δακρυοασκορινοστομίας, αποτελούν ιδανικούς υποψηφίους για την ενδοσκοπική μέθοδο. Η ενδοσκοπική τεχνική προσφέρει μια ελάχιστα επεμβατική λύση που αποφεύγει τις εξωτερικές τομές και εξασφαλίζει καλύτερα αισθητικά αποτελέσματα, ενώ παράλληλα προσφέρει υψηλά ποσοστά επιτυχίας.

Ακόμη, η επέμβαση συνιστάται σε ασθενείς που επιθυμούν να αποφύγουν αισθητικές επιπτώσεις, καθώς η εξωτερική τομή της παραδοσιακής δακρυοασκορινοστομίας μπορεί να αφήσει ουλή στην περιοχή της ρινικής ρίζας. Η ενδοσκοπική προσέγγιση είναι η καλύτερη επιλογή για όσους αναζητούν μια πιο διακριτική και άνετη διαδικασία ανάρρωσης, με ταχύτερη επιστροφή στις καθημερινές τους δραστηριότητες.

Πλεονεκτήματα της ενδοσκοπικής μεθόδου

Η ενδοσκοπική δακρυοασκορινοστομία προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα έναντι της κλασικής μεθόδου:

• Απουσία εξωτερικής τομής, αποφεύγοντας ουλές και παραμορφώσεις
• Ταχύτερη ανάρρωση με λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο
• Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα καθώς η επέμβαση γίνεται ενδορρινικά
• Μείωση του κινδύνου αιμορραγίας και λοιμώξεων λόγω της ελάχιστα επεμβατικής προσέγγισης
• Ακριβής χειρουργικός χειρισμός με τη χρήση ενδοσκοπίου, επιτρέποντας καλύτερη όραση και πρόσβαση στις ανατομικές δομές.

Χειρουργική διαδικασία

Η επέμβαση πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία και περιλαμβάνει τα εξής βήματα:

1. Ενδοσκοπική πρόσβαση: Εισαγωγή ενδοσκοπίου στη ρινική κοιλότητα για οπτικοποίηση της περιοχής.
2. Αποκάλυψη του δακρυϊκού ασκού: Αφαίρεση των ρινικών βλεννογόνων και οστικών δομών που καλύπτουν τον ασκό.
3. Δημιουργία νεοστομίας: Δημιουργία νέας οδού για την παροχέτευση των δακρύων στη ρινική κοιλότητα.
4. Τοποθέτηση σωληνίσκων σιλικόνης: Χρησιμοποιούνται προσωρινοί σωληνίσκοι για τη διατήρηση της βατότητας του πόρου.
5. Αιμόσταση και αποκατάσταση: Ο έλεγχος της αιμορραγίας και η σταθεροποίηση της περιοχής είναι τα τελικά βήματα της επέμβασης.

Μετεγχειρητική φροντίδα

Η μετεγχειρητική φροντίδα μετά από ενδοσκοπική δακρυοασκορινοστομία είναι καθοριστικής σημασίας για τη διατήρηση της βατότητας του νέου δακρυϊκού πόρου και την αποφυγή επιπλοκών. Οι ασθενείς θα πρέπει να ακολουθούν συγκεκριμένες οδηγίες για τη σωστή επούλωση και την πρόληψη λοιμώξεων.

Ένα από τα πιο σημαντικά μέτρα είναι οι τακτικές ρινικές πλύσεις με φυσιολογικό ορό. Οι πλύσεις βοηθούν στην απομάκρυνση βλέννας, εκκρίσεων και κρούστας που μπορεί να δημιουργηθούν στη ρινική κοιλότητα, διατηρώντας την περιοχή καθαρή και μειώνοντας τον κίνδυνο απόφραξης του νέου πόρου. Συνήθως, συνιστάται η πραγματοποίησή τους αρκετές φορές την ημέρα για τις πρώτες εβδομάδες.

Η χρήση αντιβιοτικής και αντιφλεγμονώδους αγωγής είναι επίσης απαραίτητη για την πρόληψη λοιμώξεων και την ελαχιστοποίηση της φλεγμονής. Οι ασθενείς λαμβάνουν αντιβιοτικά είτε από το στόμα είτε τοπικά με τη μορφή ρινικών σταγόνων, ανάλογα με την περίπτωση, ενώ παράλληλα χορηγούνται και αντιφλεγμονώδη φάρμακα για την αποτροπή οιδήματος.

Κατά τη μετεγχειρητική περίοδο, οι ασθενείς πρέπει να αποφεύγουν έντονες φυσικές δραστηριότητες, όπως ανύψωση βαρών, απότομες κινήσεις και αθλήματα, καθώς αυτές μπορεί να προκαλέσουν αυξημένη ρινική πίεση ή ακόμη και αιμορραγία. Ειδικά τις πρώτες εβδομάδες μετά την επέμβαση, είναι σημαντικό να αποφεύγεται η έντονη καταπόνηση του σώματος.

Τέλος, η τακτική παρακολούθηση από τον θεράποντα ιατρό είναι ζωτικής σημασίας για την αξιολόγηση της πορείας επούλωσης και την αντιμετώπιση τυχόν επιπλοκών. Οι προγραμματισμένες επισκέψεις επιτρέπουν στον ιατρό να ελέγξει τη βατότητα του πόρου, να αφαιρέσει πιθανές συμφύσεις ή κρούστες και να προσαρμόσει τη θεραπευτική αγωγή εφόσον κριθεί απαραίτητο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί επαναξιολόγηση με απεικονιστικό έλεγχο για να διασφαλιστεί η επιτυχία της επέμβασης.

Ποσοστά επιτυχίας

Η ενδοσκοπική δακρυοασκορινοστομία παρουσιάζει ποσοστά επιτυχίας που κυμαίνονται μεταξύ 85-95%, με τις περισσότερες αποτυχίες να σχετίζονται με ουλώδη ιστό ή στένωση του νεοσχηματισμένου πόρου. Η τακτική μετεγχειρητική παρακολούθηση είναι καθοριστική για τη διατήρηση των αποτελεσμάτων.

Η ενδοσκοπική δακρυοασκορινοστομία αποτελεί μια σύγχρονη, ασφαλή και αποτελεσματική χειρουργική λύση για την απόφραξη του ρινοδακρυικού πόρου. Με υψηλά ποσοστά επιτυχίας και ελάχιστες επιπλοκές, η τεχνική αυτή επιτρέπει στους ασθενείς να ανακτήσουν την ποιότητα ζωής τους, μειώνοντας τη δακρύρροια και τις υποτροπιάζουσες λοιμώξεις.

Ο Δρ Ιωάννης Γκουντάκος, Χειρουργός ΩΡΛ, διαθέτει εμπειρία και εξειδίκευση στην εν λόγω τεχνική, ενώ εφαρμόζει τις πιο σύγχρονες τεχνικές για την ασφαλή και αποτελεσματική αποκατάσταση των παθήσεων του ρινοδακρυϊκού πόρου. Η προσέγγισή του βασίζεται στην εξατομικευμένη φροντίδα του κάθε ασθενούς, λαμβάνοντας υπόψη τη μοναδική ανατομία και τις ειδικές ανάγκες του.