Ο ίλιγγος και η ζάλη είναι προβλήματα υγείας τα οποία αρκετοί συγχέουν. Παρότι η εκδήλωσή τους μοιάζει αρκετά, η αιτιολογία τους είναι διαφορετική και χρειάζεται διαφορετική ιατρική προσέγγιση. Επιπλέον, τα συμπτώματα του ιλίγγου διαφέρουν από αυτά της ζάλης.
Ωστόσο, είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι τόσο ο ίλιγγος όσο και η ζάλη αποτελούν επίσης συμπτώματα που οφείλονται σε κάποια άλλη αιτία και όχι αυτοτελείς παθήσεις. Ο ίλιγγος αναφέρεται σε ένα ψευδές αίσθημα περιστροφής, είτε του ίδιου του ατόμου γύρω από τα αντικείμενα είτε των αντικειμένων, ενώ η ζάλη παραπέμπει στο αίσθημα είτε πονοκεφάλου είτε «μεθυσμένου» ή τάσης λιποθυμίας.
Περιφερικός και κεντρικός ίλιγγος
Ποια είναι όμως τα συμπτώματα του ιλίγγου που τον κάνουν ανυπόφορο; Συνοδεύεται συνήθως από ναυτία, εμετούς και επιδεινώνεται κάθε φορά που το κεφάλι στρέφεται προς τη μία ή την άλλη πλευρά. Είναι όμως δύο τύπων, ανάλογα με την αιτιολογία του. Ο πρώτος είναι ο περιφερικός και ο δεύτερος ο κεντρικός. Ο περιφερικός έχει ως συνηθέστερο αίτιο μια βλάβη στον λαβύρινθο ή στο αιθουσαίο νεύρο. Ο κεντρικός ίλιγγος αποδίδεται σε κάποια διαταραχή που εντοπίζεται στον εγκέφαλο και δη στην παρεγκεφαλίδα και βασικότερες αιτίες του είναι τα αγγειακά εγκεφαλικά, τα ανευρύσματα, η πολλαπλή σκλήρυνση, η υπέρταση, η ημικρανία και μεταβολικά νοσήματα.
Στις περισσότερες των περιπτώσεων ο ίλιγγος είναι περιφερικός και αποτελεί σημάδι λαβυρινθικής διαταραχής, η οποία αποτελεί αντικείμενο εξέτασης από Ωτορινολαρυγγολόγο. Οι συχνότερες παθήσεις λαβυρινθικής αιτιολογίας είναι ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης, που οφείλεται στη μετακίνηση των ωτολίθων από την κανονική τους θέση, η αιθουσαία νευρίτιδα, μια οξεία φλεγμονή του λαβύρινθού ή του αιθουσαίου νεύρου, η νόσος Meniere, διαταραχή του λαβύρινθου που έχει ως χαρακτηριστικό τις εμβοές και τη βαρηκοΐα και η αιθουσαία ημικρανία. Να σημειωθεί ότι στον παροξυσμικό ίλιγγο θέσεως το σύμπτωμα διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα ενώ στην αιθουσαία νευρίτιδα μπορεί να διαρκέσει ημέρες.
Πότε ένας ασθενής χρειάζεται Ωτορινολαρυγγολόγο
- Όταν υπάρχει αίσθημα περιστροφής που συνοδεύεται με ναυτία και τάση προς έμετο.
- Όταν τα συμπτώματα χειροτερεύουν με την αλλαγή θέσης της κεφαλής.
- Όταν τα συμπτώματα εμφανίζονται κατά την έγερση από το κρεβάτι ή κατά την αλλαγή πλευρού κατά την κατάκλιση.
- Όταν συνοδεύεται με πτώση ακοής ή/και εμφάνιση εμβοών ή/και αίσθημα βάρους στα αυτιά.
Η επίσκεψη στον Ωτορινολαρυγγολόγο μετά από ένα επεισόδιο ιλίγγου είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς έτσι μόνο θα διαπιστωθεί αν πρόκειται όντως για ίλιγγο, τι κατηγορίας είναι ο ίλιγγος κι αν κρύβει περισσότερα και βαθύτερα αίτια, που θα μπορούσαν ενδεχομένως να αποβούν και απειλητικά για τη ζωή του ασθενούς.
Συμβουλές αντιμετώπισης
- Επισκεφτείτε τον ΩΡΛ σας όσο πιο άμεσα από το οξύ επεισόδιο ιλίγγου. Μόνο έτσι θα μπορεί να εντοπίσει εάν τα συμπτώματα είναι λαβυρινθικής αιτιολογίας και, εάν είναι, να σας δώσει την ανάλογη θεραπευτική λύση.
- Αποφύγετε την λήψη αντιεμετικών σκευασμάτων περισσότερο από 2 ημέρες, καθώς προκαλούν καταστολή του εγκεφάλου, δυσκολεύοντας τόσο τους διαγνωστικούς χειρισμούς του θεράποντος γιατρού όσο και τη γρήγορη ανάνηψη από τα οξέα συμπτώματα.
- Η λιποθυμία αποτελεί σημείο μη λαβυρινθικής διαταραχής. Εάν υπάρξει τέτοιο επεισόδιο, επισκεφτείτε τον Παθολόγο ή τον Καρδιολόγο σας.
- Επισκεφτείτε κατά προτεραιότητα τον Παθολόγο σας, εάν συνυπάρχει είτε μούδιασμα/αδυναμία σε χέρι ή πόδι είτε δυσκολία σε ομιλία ή άρθρωση είτε θόλωση της όρασης. Είναι σημαντικό να εντοπιστεί εγκαίρως ένα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, καθώς οποιαδήποτε καθυστέρηση μπορεί να σταθεί μοιραία.
Αν αισθανθείτε ίλιγγο που ξεκινά ξαφνικά και δεν εξαρτάται από την αλλαγή θέσης του σώματος ή από τη στροφή του κεφαλιού, αν ο ίλιγγός σας συνδυάζεται με νευρολογικά συμπτώματα ή αν συνοδεύεται από κώφωση που δεν έχει σχέση με το νόσο Meniere, πρέπει να θορυβηθείτε, αφού μπορεί η εκδήλωσή του να έχει σοβαρότερα αίτια, που είναι ανάγκη να διερευνηθούν αμέσως.