Οι τραχηλικές διογκώσεις είναι κάθε οίδημα, εξόγκωμα και κύστη που εντοπίζεται στην περιοχή του τραχήλου, από την κάτω γνάθο και τη βάση των αυτιών μέχρι το όριο του λαιμού. Χωρίζονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες, τα νεοπλάσματα (καλοήθη και κακοήθη), τις συγγενείς και τις φλεγμονώδεις. Οι πιο συνήθεις τραχηλικές διογκώσεις είναι οι διογκωμένοι λεμφαδένες συνέπεια βακτηριακών ή ιογενών λοιμώξεων. Μπορούν να εμφανιστούν τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες.
Συνήθως στις μικρές ηλικίες είναι καλοήθεις και αποδίδονται σε λεμφαδενικές διογκώσεις λόγω φλεγμονής των αμυγδαλών, των αδενοειδών εκβλαστήσεων, του φάρυγγα, των ιγμορείων και των αυτιών (οξεία αμυγδαλίτιδα, φαρυγγίτιδα, περιαμυγδαλικό απόστημα, ωτίτιδα), αλλά και σε συγγενείς διαταραχές, όπως είναι για παράδειγμα οι κύστες θυρεογλωσσικού πόρου ή βραγχιακές κύστεις.
Στους ενήλικες σε ένα μικρό ποσοστό, οι τραχηλικές διογκώσεις οφείλονται σε λεμφαδενικές μεταστάσεις που προέρχονται από μεταστατικούς καρκίνους του λάρυγγα, του υποφάρυγγα, του ρινοφάρυγγα και της στοματικής κοιλότητας. Ειδικότερα, οι μεταστάσεις αυτές στην πλειονότητά τους προέρχονται από καρκίνους στην περιοχή της κεφαλής και του τραχήλου, ένα μικρό ποσοστό από απομακρυσμένα όργανα, αλλά και άγνωστες πρωτογενείς εστίες, ενώ μεταξύ των περιπτώσεων, σε πολύ χαμηλό ποσοστό, συγκαταλέγονται και τα αιματολογικά νεοπλάσματα των λεμφαδένων.
Συμπτώματα και διάγνωση
Αν και οι περισσότερες τραχηλικές διογκώσεις είναι καλοήθεις και ιάσιμες, στην παραμικρή υποψία τους πρέπει να υπάρχει άμεση επικοινωνία με τον ωτορινολαρυγγολόγο. Μάλιστα, αν μια τραχηλική διόγκωση επιμένει για περισσότερες από δύο εβδομάδες, τότε χρειάζεται κλινική εξέταση.
Σημάδια που πρέπει να θορυβήσουν τον ασθενή είναι ο εντοπισμός σκληρής μάζας, ταυτόχρονα με στομαφαρρυγγικές βλάβες, ο επίμονος πονόλαιμος, συμπτώματα λοίμωξης του ανώτερου αναπνευστικού, ο πόνος στα δόντια, η δυσκολία ρινικής αναπνοής, η αίσθηση πληρότητας στα αυτιά, η βραχνάδα που εμμένει, αλλά και η δυσφαγία, με τα δύο τελευταία συμπτώματα να χτυπούν καμπανάκι για κακοήθεια.
Η κλινική εξέταση και η λήψη του ιστορικού είναι το πρώτο βήμα για τη διάγνωση των τραχηλικών διογκώσεων. Το επόμενο στάδιο είναι η ενδοσκόπηση που θα δώσει μια ακριβέστερη εικόνα στον ιατρό, ενώ στη συνέχεια μπορεί να απαιτηθούν αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία ή και βιοψία, για να αποκλειστεί ή να επιβεβαιωθεί τυχόν κακοήθεια.
Θεραπεία
Η θεραπεία που θα επιλεγεί εξαρτάται από το αίτιο της τραχηλικής διόγκωσης. Έτσι, αν πρόκειται, κυρίως στις περιπτώσεις των παιδιών, για διογκώσεις βακτηριακής ή ιογενούς αιτιολογίας, αντιμετωπίζονται με τη χορήγηση αντιβιοτικών, κάτι που πρέπει να γίνει άμεσα, ώστε να προληφθούν τυχόν επιπλοκές ή ακόμα και εξάπλωση της λοίμωξης. Αν η πηγή των τραχηλικών διογκώσεων είναι μια συγγενής διαταραχή, όπως για παράδειγμα ο θυρεογλωσσικός πόρος, τότε η αντιμετώπιση είναι χειρουργική, αφού πρώτα αντιμετωπιστεί η φλεγμονή.
Αν υπάρχει υποψία ότι η τραχηλική διόγκωση είναι κακοήθης, πρέπει να αφαιρεθεί χειρουργικά προκειμένου να εξακριβωθεί αν πρόκειται για μετάσταση κάποιου καρκίνου. Σε κάποιες περιπτώσεις απαιτείται λεμφαδενικός καθαρισμός. Οι κακοήθειες εμφανίζονται συνήθως σε μεγαλύτερες ηλικίες, με σημαντικό παράγοντα κινδύνου το κάπνισμα και την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Ακόμα όμως και στους ενήλικες οι περισσότερες τραχηλικές διογκώσεις είναι καλοήθεις.
Με δεδομένη την πληθώρα ανατομικών στοιχείων και οργάνων που βρίσκονται στον τράχηλο και τον ευαίσθητο χαρακτήρα τους, η εμπειρία του χειρουργού στη συγκεκριμένη περιοχή είναι πολύ σημαντικό στοιχείο για την επιτυχία και την αποτελεσματικότητα της χειρουργικής επέμβασης.
Όσο αθώες κι αν είναι οι τραχηλικές διογκώσεις στην πλειονότητά τους, δεν αποκλείεται να υποκρύπτουν κακοήθεια, γι’ αυτό και δεν πρέπει να αδιαφορήσετε στην εμφάνισή τους.
