Άσθμα και ρινικοί πολύποδες! Δύο παθήσεις που προκαλούνται από χρόνια φλεγμονή του αναπνευστικού συστήματος και συχνά συνυπάρχουν. Έρευνες έχουν δείξει ότι περίπου 5 στους 10 ασθενείς με ρινικούς πολύποδες πάσχουν ή θα εμφανίσουν κάποια στιγμή στη ζωή τους άσθμα.
Σε μερικές περιπτώσεις, οι ρινικοί πολύποδες προηγούνται του άσθματος, ενώ σε άλλες η σειρά εμφάνισης είναι αντίστροφη. Μάλιστα, η παρουσία ρινικών πολυπόδων μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα του άσθματος και να δυσκολέψει τον έλεγχο της νόσου.
Η ακριβής αιτία αυτής της συσχέτισης δεν είναι πλήρως κατανοητή, αλλά οι ειδικοί πιστεύουν ότι οι υποκείμενοι μηχανισμοί φλεγμονής που προκαλούν το άσθμα μπορεί επίσης να συμβάλλουν στην ανάπτυξη πολυπόδων. Τόσο στο άσθμα όσο και στους ρινικούς πολύποδες, η φλεγμονή πυροδοτείται από αλλεργιογόνα, λοιμώξεις ή άλλους παράγοντες. Η φλεγμονή οδηγεί σε διόγκωση και απόφραξη των αεραγωγών, δυσκολία της αναπνοής και παραγωγή βλέννας.
Η παρουσία ρινικών πολυπόδων σε ασθενείς με άσθμα μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα του άσθματος, που είναι:
- Συχνές κρίσεις
- Βαριά δύσπνοια
- Αίσθημα σφιξίματος στο στήθος
- Βήχας, ιδίως τη νύχτα
Επίσης, η ύπαρξη ρινικών πολυπόδων μπορεί να δυσκολέψει τον έλεγχο του άσθματος και την ανταπόκριση στη θεραπεία.
Τι είναι οι Ρινικοί Πολύποδες;
Οι ρινικοί πολύποδες είναι μαλακές, ανώδυνες καλοήθεις εξογκώσεις που αναπτύσσονται στο εσωτερικό της μύτης και στους παραρρίνιους κόλπους. Προκαλούνται από χρόνια φλεγμονή του βλεννογόνου και συχνά σχετίζονται πέρα από το άσθμα, με αλλεργίες ή χρόνια ρινίτιδα.
Είναι χρώματος λευκού ή ροζ και έχουν την υφή του σταφυλιού. Οι πολύποδες μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα, όπως απόφραξη της μύτης, χρόνια ρινόρροια, απώλεια όσφρησης και προβλήματα στην αναπνοή.
Οι ρινικοί πολύποδες μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί στα αρχικά στάδια, αλλά καθώς αυξάνονται σε μέγεθος, μπορούν να προκαλέσουν:
- Ρινική συμφόρηση
- Ρινική καταρροή
- Μείωση ή απώλεια όσφρησης
- Ροχαλητό
- Ρινική αιμορραγία
- Πόνο στο πρόσωπο ή πονοκέφαλο
- Κούραση
- Δυσκολία στην αναπνοή
Κατά κανόνα εμφανίζονται και στις δύο πλευρές της μύτης. Η εμφάνιση μόνο στη μία πλευρά συνιστά τον αντροχοανικό πολύποδα.
Με ποιες διαγνωστικές εξετάσεις εντοπίζονται οι ρινικοί πολύποδες;
Ο αρμόδιος ιατρός για τον εντοπισμό και τη θεραπεία των ρινικών πολυπόδων είναι ο ωτορινολαρυγγολόγος, ο οποίος έχει στη διάθεσή τους τα παρακάτω διαγνωστικά «εργαλεία», προκειμένου να διαγνώσει την ύπαρξη της νόσου και τη σοβαρότητά της:
- Πρόσθια Ρινοσκόπηση: Οπτική εξέταση της μύτης για εντοπισμό ρινικών πολυπόδων.
- Ενδοσκόπηση ρινός: Λεπτή κάμερα εισάγεται στη μύτη για λεπτομερή εξέταση.
- Απεικονιστικές εξετάσεις: Αξονική τομογραφία (CT) ή μαγνητική τομογραφία (MRI) για εκτίμηση του εύρους και της θέσης των ρινικών πολυπόδων.
Αν και δεν υπάρχει τρόπος για την πλήρη πρόληψη των ρινικών πολυπόδων, ωστόσο η διαχείριση των αλλεργιών και η αποφυγή παραγόντων που πυροδοτούν τη φλεγμονή μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
Υπάρχει θεραπεία για τους ρινικούς πολύποδες;
Η θεραπεία για τους ρινικούς πολύποδες έχει στόχο τη μείωση της φλεγμονής, την ανακούφιση των συμπτωμάτων και τη βελτίωση της αναπνοής, ενώ εστιάζει σε πρώτη φάση στη συντηρητική αντιμετώπιση με φαρμακευτική αγωγή.
Οι κύριες φαρμακευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:
- Τοπικά κορτικοστεροειδή σπρέι, τα οποία μειώνουν τη φλεγμονή και βοηθούν στη σμίκρυνση των πολυπόδων
- Αντισταμινικά φάρμακα για τον έλεγχο των αλλεργιών που μπορεί να συμβάλλουν στη φλεγμονή
- Αντιβιοτικά για τη θεραπεία τυχόν δευτερογενών λοιμώξεων.
Στο μεταξύ, μια νέα, εναλλακτική θεραπευτική μέθοδο τόσο για τη χρόνια ρινοκολπίτιδα με πολύποδες -ειδικά για τις ανθεκτικές της μορφές- όσο και για το άσθμα έχει στη διάθεσή της εδώ και λίγο καιρό η ιατρική κοινότητα. Πρόκειται για τους βιολογικούς παράγοντες ή μονοκλωνικά αντισώματα, των οποίων η χορήγηση φαίνεται πως ανακουφίζει αποτελεσματικά τα συμπτώματα των ασθενών και σε κάποιες περιπτώσεις αποτρέπει τη μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών, αλλά και τη χειρουργική επέμβαση ή λειτουργεί συμπληρωματικά.
Ωστόσο, σε σοβαρές περιπτώσεις συστήνεται χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των πολυπόδων και τη βελτίωση της αναπνευστικής λειτουργίας.
Ενδοσκοπική χειρουργική
Συγκεκριμένα, συστήνεται η Ενδοσκοπική Χειρουργική Μύτης Παραρρινίων (Functional Endoscopic Sinus Surgery, FESS), η οποία είναι ανώδυνη και αναίμακτη, απέχει μακράν από τη βαρύτητα των χειρουργείων του παρελθόντος, ενώ μειώνει τη νοσηρότητα του ασθενούς.
Χωρίς εξωτερικές τομές, με δεδομένο ότι η επέμβαση διενεργείται μέσα από τα ρουθούνια, και με τη βοήθεια άκαμπτων ενδοσκοπίων και κάμερας υψηλής ανάλυσης, η χειρουργική αυτή μέθοδος είναι η πλέον σύγχρονη για τις περισσότερες παθήσεις της μύτης και των παραρρίνιων κόλπων και εν προκειμένω για τους ρινικούς πολύποδες.
Μάλιστα, ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του λίγες ώρες μετά το χειρουργείο και στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν απαιτείται πωματισμός της μύτης.
Συμπερασματικά, με το δεδομένο ότι άσθμα και ρινικοί πολύποδες είναι συχνά συνυπάρχουσες παθήσεις που μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής του ασθενούς, είναι σημαντική η σωστή διάγνωση και η έγκαιρη θεραπεία τους.
Ειδικότερα, εάν αντιμετωπίζετε συμπτώματα ρινικών πολυπόδων, είναι σημαντικό να επισκεφθείτε άμεσα τον ωτορινολαρυγγολόγο σας, ώστε να διαγνώσει το πρόβλημα και να σας συστήνει την κατάλληλη θεραπεία.